Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek

Bir gün biri bana ölmeden dünyada yaptığın en güzel şeyleri sorarsa kesinlikle bunlardan bir tanesi 'iyi ki Deniz kıyısında koşan ala köpeği okuduğumdur.Cengiz Aytmatovun eseri gerçekten harika bir öykü ölmeden önce mutlaka okunması gereken öykülerden biri, eserin önsüzünde eser hakkında şöyle bahsedilmektedir.
Esere ilk bakıldığında eser, yaşam deneyimlerinin, doğa ile insan arasındaki mücadelenin kuşaktan kuşağa aktarıldığı bir izlenim vermektedir. Anlatılan Nivih oymağından üçü büyük, biri çocuk bu dört kişi bir kayık ile, yetişme çağı gelmiş on bir on iki yaşlarındaki bu çocuğa zor bir meslek olan fok avcılığını öğrenmesi ve denize alışması amacıyla denize açılır. Avlanma yerine varıncaya dek Orhan dede, Kirisk adındaki çocuğa yön bulmayı, kayalar arasında fokları seçebilmeyi öğretir.

Öykünün Özeti:        
  Kirisk`e zor bir avcılık olan fok avcılığını öğretmek amacıyla Nivih yakınlarında Deniz Kızı Oymağından olan Orhan Dede, Mılgun Amca ve babası Emrayin, Ala Köpek Koyu`ndan bu dört kişi denize açılırlar.Ala Köpek Dağı gözden kaybolur.Ala Köpek Dağı yön bulmak için çok önemli bir durumdadır. Daha ıssız fok yataklarının bulunduğu kayalıklara varırlar ve Kirisk orda ilk av deneyimini yaşar ancak avdaki sabırsızlığı işlerin yolunda gitmesine engel olur. Yine de bir fok yakalayarak kayığa alırlar ve bir gelenek olan fok yakalandığında ciğerini yeme olayını yerine getirirler.